Kalça Kırığı

Kalça kırığı, yaşlıların en önemli ortopedik problemidir. Yaş ilerledikçe görme, kas kuvveti ve dengenin azalması ile düşmeler çoğalır. Yaşlılarda görülen kemik erimesi basit bir düşme ile kalça kırığı oluşmasını kolaylaştırır. Eşlik eden diğer hastalıklar, tedavide ilave zorluklara yol açar. Bu hastaların % 15-30’u ilk 1 yıl içerisinde kaybedilir. Çok yaşlı, diğer hastalıkları kontrol altında olmayan ve kırık tedavisi sonrası hızla ayaklanamayan hastalarda ölüm riski daha da fazladır. Daha genç yaşlarda kalça kırığı oluşması için trafik kazası veya yüksekten düşme gibi yüksek enerjili bir travma gerekir. Hasta kalça kırığı olan bacağı üzerine basamaz, kalça hareketleri çok ağrılıdır, bacak dışa dönüktür. Kesin tanı direk grafi ile konur, bazen BT veya MR gibi ek tetkikler gerekebilir. Tedavide amaç, hastayı hızla yatağa bağlı kalmaktan kurtarmak ve kırık öncesindeki fonksiyonel durumuna en kısa zamanda geri döndürmektir. Yaşlı hastaların anestezi almaları riskli olsa da, ameliyat edilmediklerinde oluşabilecek problemler hayatlarını daha fazla riske sokacağından cerrahi tedavi tercih edilir. Hasta genel durumu düzeltilip, eşlik eden diğer hastalıkları kontrol altına alındıktan sonra ilk 24 saat içinde ameliyata alınmalıdır. Kırık parça çıkarılarak kemik içerisine kalça protezi yerleştirilir veya çeşitli plak-vida ve çiviler kullanılarak kırık parçalar birbirine tespit edilir ve kırığın kaynaması sağlanır. Ameliyat sonrası rehabilitasyon, yürümesi için cesaretlendirme ve fizyoterapist desteği çok önemlidir. Hareketsiz kalan hastalarda, yatakta uzun süre kalmaya bağlı bası yaraları, bacak damarlarında kanın pıhtılaşması ile akciğere pıhtı atması, tekrarlayan akciğer ve idrar yolu enfeksiyonları gelişebilir. Yaşlılarda kalça kırığı oluşma riskini azaltmak için; kemik erimesi tespit edilir edilmez hemen tedaviye başlanmalı, takılıp düşmeyi önlemek için kapı eşikleri kaldırılmalı, yerde kablo olmamalı, halılar yere sabitlenmeli, ıslak zeminli yerlerde kaymayan örtüler kullanılmalı, banyo ve tuvaletlere tutamak konulmalı, nörolojik hastalığı olanlar yalnız ve desteksiz yürütülmemelidir.